MERHAMET VE RUH:  
                                                 Merhamet etmeyene, merhamet edilmez sözü insanı düşündüren ve vicdanen rahatlatan ne güzel bir sözdür. Merhamet kelimesi; bağışlama, affetme, acıma ve müsamaha gösterme manalarıyla Türkçe de bir bütün olarak kullanılır. Fransızcada tolerans kelimesi ve İngilizcede mercy kelimeleriyle aynı anlama gelen merhamet sözcüğü aslen Arapça kökenlidir.
İnsanoğlu yaratılışta vicdan sahibidir. Vicdan iyi ve kötüyü, güzel ve çirkini, yararlı ve yararsızı kalp gözüyle ayırt etme yeteneğidir. Vicdanı besleyen nur ise merhamettir. Bir insanda vicdani değerler varsa; o insanda bağışlama ve affetme erdemleri de var demektir. İnsanı insan yapan ve diğer canlı varlıklardan ayıran en kutsal güç vicdani düşünme yetisidir.
Biz insanlar bazen hata yapıp, yapmadığımızı menfaat ve çıkarlarımıza uymadığından düşünmek istemeyiz. Ya da akıl savunma mekanizmalarından mantığa bürünerek yaptığımız hatayı kendimize göre haklı çıkarmaya çalışırız. Hâlbuki! Vicdanımız devamlı yaptığımız hata ve yanlışları bir uyarı ışığı gibi bizlere hatırlatır.
Merhamet etmek, düşünen tek varlık olan insana verilmiş bir erdem olduğundan, vicdani duygular da insanın ruhunda devamlı yer alır.
Metafizik aksiyomda, merhamet duygusu ile vicdan muhakemesi ruhun işleyiş fonksiyonlarındandır. Ruh, maddeden bağımsız olarak insan bedenine giydirilmiş ışık-nur'dur. Ruh her şeye can verdiği gibi insan bedenine de can verir. Ruh olmadan asla beden yaşam canlılığı kazanmaz ve hareket edemez. İnsan; beden-ruh ve zihin üçgeniyle birdir. Ruh hem bedeni hem de zihni çalıştırır. Zihin karmaşasındaki akıl işleyişi doğuştan olduğundan, gelişimini de yaşamsal süreçtir. Merhamet duygusu da ruh fonksiyonuna yüklenmiş bir olgudur. Bu olgu reaksiyon gösterip, davranışta kendini deşifre eder. Bir insanda merhamet duygusunun körelmiş olması, bir ruh hastalığıdır. Her ruh hastalığı psikolojik kökenli değildir. Ruh ancak beden de reaksiyon gösterirse, o zaman psikolojik hastalık konumuna gelir. Fakat ruh kendi başına hastalanıp bedende reaksiyon göstermezse bu hastalık, davranış bilimi olan psikolojik sınıfa girmez. Bu sebepten dolayı ki psikoloji bilimi bu tür hastalıklarda çaresiz kalır. Ruh genetiği çalışmamızda bu konuyu geniş bir şekilde ele almayı düşünüyoruz.
Günümüzde psikologlar ve psikiyatriler ruh hastalığı ile davranış hastalıklarını birbirine karıştırma paradokssundadırlar. Psikoloji tek başına bilim olma yolunda felsefeden koparken, temellenmesini bir noktada göz ardı etmiştir. Bu hassas noktada; ruh realitesidir. Psikoloji bir davranış bilimi olarak ruh ile ilgilenemez, çünkü ruh'un tek başına davranıştan bağımsız gösterdiği reaksiyonu algılamayacağı gibi bilimsel literatürler de somut olmayan varlıklar olsa bile; bilimin sahasına giremez kuralına uymak zorundadır. Ruh bilimi tek başına spiritüalizmdir.
Spiritüalizm; metafiziğin ontoloji ve kozmolojisi gibi ana konularındandır. Bir psikolog davranışa yansımayan bir ruh hastasına psikoterapi vb gibi terapiler uygulayamaz. Aynı şekilde bir psikiatriste davranıştan bağımsız bir ruh hastasına ilaçlı tedavi seçenekleri sunamaz. Metafizik uzmanına şu sorular sorulmaktadır. Neden? Psikolojik sorunlarıyla da ilgileniyorsunuz? Metafizik uzmanı da bu soruya cevap olarak şu demeci vermektedir. Metafizik uzmanı olarak; psikolojik sorunlar ile değil, asıl davranış bilimciler olarak neden uzmanlık alanınıza girmeyen ruh ile ilgileniyorsunuz? Sizin işiniz sadece davranış ve davranışa yansıyan ruh reaksiyonudur. Bunları isterseniz psikoterapi veya çeşitli ilaçlarla yapın. Bu metafizik uzmanını enteresan bile etmez. Ama neden bile bile davranışa yansımayan ve davranıştan bağımsız ruh hastalıklarını çözümlemeden, insanlara yanlış terapiler uyguluyorsunuz. İşin özü ekonomik kaygı ise; yanlış terapi yöntemlerinizle çare bulamadığınız hasta insanları aylarca, yıllarca o psikologdan öbür psikologlara sürüklüyorsunuz.
Metafizik uzmanlığının tedavi uygulama yetkisi yoktur. Metafizik uzmanlığı yasal olan ve olmayan konuları çok iyi bilmektedir. Fakat şu da bilinmelidir ki! Metafizik uzmanlığının meta terapi yöntemleriyle; davranıştan bağımsız ruh hastalıklarına metodolojik eğitim seansları verme yetkisi vardır.
Her insanın, asıl doktoru kendisidir. Meta terapi alternatif tıp yöntemi asla değildir. İyi bilenler de, çok iyi bilirler ki; psikoterapi de modern tıp yöntemlerinden değildir. Her psikologun ve psikiyatrisin kendine has geliştirdiği yöntemleri vardır. Ama en büyük yöntemleri insan sevgisi, sabırlı olmaları ve hastalarına karşı merhamet duygusunu empatik yaklaşımlarla hastalarına göstermeleri olacaktır.
Felsefeden ayrılarak bilim yolunda temellenen psikoloji gelişimini sürdüre dursun. Felsefe, metafizikten bağımsız kuru bir bilgi sistemi olmadığından ve gelişmesini metafiziğe borçlu olduğundan, aslında her bilim metafizikten ayrılarak, temellenmesini kurmuştur.
Metafizik uzmanı Gökhan Hani.